< Vorige pagina Volgende pagina >
De criteria van posturaal orthostatisch tachycardie syndroom (POTS) geven aan dat een patiënt ongemak ervaart bij het aannemen of aanhouden van een vertikale positie. De criteria van OH daarentegen bevatten geen symptomen. Dat wil dus zeggen dat iemand OH kan hebben zonder te beseffen dat er iets mis is.
Wanneer bij OH echter toch symptomen voorkomen zijn deze heel vergelijkbaar met de klachten bij POTS. Dit komt omdat de symptomen bij beide vormen van dysautonomie voornamelijk het resultaat zijn van een verminderde bloedtoevoer naar het hart en de hersenen, en vaak ook andere verstoringen van het autonome zenuwstelsel inhouden.
Symptomen bij staan
De volgende symptomen zijn gelinkt aan het aannemen of aanhouden van een vertikale positie: Staan of rechtop zitten dus. Het zijn symptomen van orthostatische intolerantie. De symptomen verbeteren of verdwijnen dus wanneer de patiënt gaat liggen.
- Duizeligheid / licht in het hoofd / het gevoel bijna flauw te vallen
- Flauwvallen of blackouts
- Hartkloppingen
- Hoofdpijn
- Zwakte
- Hersenmist (‘brain fog’), oftewel problemen met concentratie en geheugen; het gevoel dat je hoofd niet goed werkt
- Trillen, beven
- Kortademigheid
- Druk op de borst
- Wazig zicht
- Een rood-paarsige verkleuring van de benen (acrocyanose; dit komt door blood pooling (ophoping) in de benen)
- Sterke drang om te gaan zitten of liggen
Alhoewel flauwvallen vaak als ‘klassiek symptoom’ van zowel OH als POTS wordt beschouwd, blijkt dat veel patiënten in het dagelijks leven niet flauwvallen. Dit komt omdat patiënten vaak, al dan niet bewust, trucjes toepassen om de bloedtoevoer naar het hart en het hoofd te verbeteren. Dit noemen we contramaneuvers. Het gaat om kruisen van de benen, wiebelen, gaan zitten of liggen bij (toenemende) klachten. Daarom is voor de diagnose een kanteltafeltest (zie ‘diagnose’) nodig om deze klachten in gecontroleerde omstandigheden uit te lokken. Het komt vaak voor dat deze patiënten pas voor het eerst in hun leven flauwvallen tijdens de kanteltafeltest.
Algemeen
De ‘S’ in ‘POTS’ duidt op een syndroom. Een syndroom is een verzameling van symptomen die bijeen horen en samen een vaak voorkomend ziektebeeld beschrijven. POTS is dus een totaalpakket. Naast de orthostatische symptomen komen ook niet-houdingsafhankelijke symptomen voor. Dat komt doordat de verstoring van het autonoom zenuwstelsel verder gaat dan enkel het onvermogen om te compenseren voor de zwaartekracht en ook andere automatische processen in het lichaam fout gaan. Ook OH kan deel uitmaken van een ruimere verstoring van autonome processen. De symptomen zijn in dat geval gelijkaardig aan die van POTS.
- Vermoeidheid of uitputting
- Inspanningsintolerantie (verergering van de klachten tijdens en na fysieke inspanning)
- Hoofdpijn
- Migraine
- Misselijkheid, overgeven
- Verteringsproblemen, zoals versnelde of juist vertraagde vertering, obstipatie, diarree, een opgeblazen gevoel en buikpijn
- Slaapproblemen
- Problemen met het legen van de blaas
- Veel of juist abnormaal weinig zweten
- Kou of pijn in de voeten en handen
Bronnen: POTS UK, Dysautonomia International, Jones 2016
Dit is POTS 