Betablocker werkt beter gecombineerd met buikcompressieband

Compressiekledij en betablockers zijn twee populaire behandelinterventies bij Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom (POTS). Over hun effect op de symptomen is echter maar weinig wetenschappelijke informatie. Een groep Amerikaanse POTS-onderzoekers onderzocht daarom het effect van buikcompressie, al dan niet gecombineerd met Propranolol, een betablocker. Ze vonden dat een buikband en propranolol elk op zichzelf geen aantoonbaar positief effect hadden. Wanneer beide echter werden gecombineerd, verlaagde de hartslag én verminderden de symptomen.

Pooling van bloed

Wanneer we gaan staan zakt een gedeelte van het bloed door de zwaartekracht naar beneden. Bij gezonde mensen vernauwen de aders hierop spontaan, zodat de doorbloeding van het hoofd niet in het gedrang komt. Bij POTS-patiënten gaat er hier iets mis en verzamelt er teveel bloed in de aders van de benen en de buik. Dit noemen we pooling. Als gevolg van die pooling krijgt het hoofd onvoldoende zuurstofrijk bloed, met symptomen als duizeligheid, benauwdheid, en (bijna) flauwvallen tot gevolg.

Verhoogde hartslag

Ter compensatie van dat bloedtekort in het hoofd gaat het hart sneller slaan. Bij veel POTS-patiënten is er echter sprake van overcompensatie. Het hart versnelt dan zoveel, dat de versnelling niet meer nuttig is, maar weer extra symptomen veroorzaakt, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel en buiten adem raken.

Betablockers

Om de overcompensatie van de hartslag tegen te gaan krijgen POTS-patiënten vaak betablockers voorgeschreven. De meest populaire betablocker voor POTS is propranolol. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat betablockers het meest werkzaam zijn voor POTS in heel lage doseringen. Bij hogere dosering is er geen extra positief effect en nemen neveneffecten de bovenhand. Maar zelfs in lage doseringen weegt het effect van betablockers vaak niet op tegen de nevenwerkingen.

Compressiekledij

Tegen pooling van bloed wordt vaak compressiekledij aangeraden. Veel POTS patiënten maken, al dan niet met succes, gebruik van steunkousen. Het grootste volume van bloed-pooling gebeurt echter in de buikholte. Daarom zou een buikcompressieband die voorkomt dat het bloed zich in de buikholte verzamelt nuttig kunnen zijn.

Het dragen van zo’n buikband is echter allesbehalve leuk en al zeker bij warm weer. Het ongemak is vaak groter dan de winst. Daarom houden patiënten het dragen ervan vaak niet lang genoeg vol om een goed beeld te krijgen van de effectiviteit. Bovendien ontbreekt ook wetenschappelijke evidentie dat buikcompressie werkt bij POTS.

Studie

In het Journal of the American Heart Association (JAHA) verscheen daarover nu een studie. Achttien POTS-patiënten kregen in willekeurige volgorde en over verschillende dagen ofwel een placebo ofwel propranolol toegediend, al dan niet gecombineerd met een opblaasbare buikband. Zowel vóór de toediening van de medicatie als 2 uur erna werden de systolische bloeddruk en de hartslag gemeten en rapporteerden de deelnemers hun symptomen. Dit gebeurde zowel zittend als staand.

Resultaten

Elk op zichzelf waren de buikband en de betablocker geen groot succes. Bij gebruik van de buikband was er geen vermindering van de hartslag bij staan, en ook de gerapporteerde symptomen bleven gelijk. Propranolol verminderde wel de staande hartslag, maar ook de bloeddruk zakte, waardoor het effect op de symptomen teniet werd gedaan.

De combinatie van beide interventies was echter wel succesvol. De buikband zorgde ervoor dat de betablocker de bloeddruk minder deed zakken. Dat zorgde voor een vermindering van de symptomen. Bovendien konden de deelnemers van de studie de buikband goed verdragen.

Besluit

Compressiekleding, en dan meer bepaald een buikband, kan de effecten van propranolol bij POTS ondersteunen, vooral bij patiënten die last hebben van het bloeddrukverlagende effect van de betablocker.

Het volledige artikel vind je hier.